Du Học Làm Thêm

Du Học Làm Thêm

Vi Anh
Sinh viên học sinh du học “con cháu các cụ cả” của Đảng Nhà Nước CS Hà nội đâu cần làm thêm. Tiền bạc của nổi của chìm do hối mại quyền thế, tham ô tham nhũng, rút ruột công trình, dĩ công vi tư thu vén cuối, của cha mẹ chuyển qua đường dây lậu hay hợp pháp quá nhiều. Đóng học phí là chuyện nhằm nhò gì ba cái lẻ tẻ. Du hí, ăn chơi xả láng, mút mùa lệ thủy cả đời cũng không hết, cần gì phải đi làm bớt, làm thêm. Nhưng sinh viên, học sinh từ Việt Nam Cộng sản du học ngoại quốc không phải chỉ có “con cháu các cụ cả”, mà có không ít người con cháu của thường dân, bà con với người Việt tỵ nạn CS định cư các quốc gia tiền tiến ở Tây Âu, Bắc Mỹ, và Úc châu. Số sinh viên học sinh du học dân thường này cần làm việc thêm để đỡ cho cha mẹ nội cái việc gởi tiền đóng học phí là đã phải chạy “mệt nghỉ” rồi. Và ở ngoại quốc, nhứt là ở Mỹ, du học mà làm thêm cũng lắm công phu và trở ngại.
Một, làm thêm cho trường mình rất tiện nhưng rất khó kiếm việc làm, trong trường việc ít người đông. Làm việc trong trường thì tiện lợi cho sinh viên lắm. Cơ hội tốt và nhiều để thực tập tiếng Anh từ thực tiễn của cuộc sống. Cái thói quen dạy Anh văn, Pháp văn ở VN là dạy những danh từ cao, những câu dài, có thể dịch hiến pháp Mỹ được. Nhưng khi cần một chuyện dễ để sống hàng ngày như mướn mua một cái hot dog có thoa hột cải cho nồng và ớt cho cay ăn cho đã miệng VN, thì lựa chữ thông thường, làm câu ngắn gọn theo kiểu học sinh Mỹ thường nói, thì ú ớ hoài, chữ không đến câu không ra. Làm trong trường còn có cái lợi khác. Sau hay trước giờ học có thể đi làm, đỡ tốn xăng nhớt, thời gian chạy đi làm, chỉ đi một lần vào trường để vừa làm vừa học.
Nhưng việc làm trong trường rất khó kiếm, tiếng Anh phải khá, ít nhứt qua một năm rưỡi học tiếng Anh dự bị xong trong trường đại học cộng đồng qua cái lớp ESL có thể giao cảm với người khác được rồi, trường mới cho làm work study. Ít có sinh viên VN nào được work study trong mùa học hay năm học đầu. Ngoài ra kiếm việc làm trong trường một phần cũng do hên xui, quen biết chỉ dẫn nhưng căn bản nhứt phải có đủ điều kiện nào đó để người ta mướn mình. Làm “tutor” trong “Math, Language, Computer Department” thì phải tới gặp sếp ở đó nhiều lần, rồi phải thi một cái test để có thể làm công việc đó. Nản chí hay tự ái chờ chực là thua ngay. Nhưng lương thường là lương tối thiểu của luật lao động. Sinh viên chỉ được làm thêm tối đa 1 tuần 20 giờ thôi.
Hai, làm thêm ở ngoài, còn gian nan, nhiêu khê hơn nữa. Có việc làm thêm ở ngoài thì lợi tức thêm, và thời giờ cố định cho việc làm và việc học. Nhiều cơ hội hoà nhập với xã hội ngoại quốc, kiện toàn thêm Anh văn, thêm bè bạn, hiểu thêm cuộc sống của xã hội mình đến du học, rất có lợi để sau này liên kết làm ăn hay có chồng hay vợ ở lại luôn để lập nghiệp, được vô quốc tịch theo người hôn phối nều muốn.
Nhưng mấy năm gần đây, kinh tế Tây Phương nhứt là Mỹ suy thoái, người địa phương còn thất nghiệp tỷ lệ cao kỷ lục, sinh viên du học càng khó kiếm việc làm. Đối với du học sinh VN, thường muốn làm cho người Việt trả tiền mặt, nhưng điều đó trái luật, it cơ sở nào nếu không muốn nói là không cơ sở đàng hoáng nào dám mướn. Cũng khó làm lấy tiền mặt cho người Tàu hoặc người Mễ. Còn người Mỹ thì vô phương, không chịu trả tiền mặt. Nếu đặc biệt được làm “chui” cho người Việt “quen thân”, lãnh tiến mặt thì bị “ép giá lương tiền” kinh khủng. Một sinh viên VN nói trên RFA, “Mình có một kinh nghiệm chia sẻ là có một lần mình đi nộp đơn ở hãng Việt Nam thôi, đi nộp đơn để bán bánh thôi, thế là ông chủ mời vô, mình không nói là mình du học, nhưng lúc mình làm xong bữa đó, mình nói là "Con là du học, làm ơn chú trả tiền mặt cho con nhé. Con không nhận check được". Qua ngày sau ổng mới nói là "Thôi, chỗ chú không mướn con được vì con du học không được đi làm".
Theo qui chế sinh viên du học ở Mỹ, đi làm chui cũng nguy hiểm. Một du học sinh trong thời gian đang theo học, nếu bị sở di trú phát hiện đi làm việc ở bên ngoài bất hợp pháp, thì lần đầu bị cảnh cáo, nếu còn tiếp tục bị phát hiện đi làm ở ngoài thì sẽ bị lệnh trục xuất ra khỏi Hoa Kỳ, trong vòng 2 năm không được phép trở lại Hoa Kỳ để du học nữa. Nhưng thực tế, sở di trú bây giờ quá bận ít kiểm soát, nhưng khi cẩn vẫn có thể giở qui chế ra là kẹt lớn cho sinh viên đi làm.
Năm 2009, có hơn 13.000 học sinh Việt Nam sang Mỹ du học. Trừ “con cháu các cụ cả” du học để du hí, họ thừa tiến bạc nên không cần đi làm. Đa số còn lại phải chạy vại đi làm thêm nhẹ gánh cho cha mẹ. Học phí đại học Mỹ có thể nói giá cao nhứt thế giới. Mỗi sinh viên du học thực sự là một cảnh đời, một tương lai ở một mức độ nào đó đóng góp cho đất nước và nhân dân VN mà chế độ, nhà cầm quyền là những người có lợi trước nhứt, đặc biệt là đối với sinh viên du học tự túc.
Nhưng nói tới rồi cũng phải nói lui. Thục dân Pháp có một câu “con đường du học Pháp là con đường chống Pháp”. Thực tế cho thấy những người chống thực dân Pháp, giành độc lập cho nước nhà VN, thành phần khởi động, vận động, đa số là người không học chương trình Pháp ở Đông Dương thì cũng du học Pháp. Có lẽ thấy cái đó nên Đại sứ Mỹ Michael Michalak mới nói theo đà du học Mỹ này một hai thập niên nữa dân Việt du học Mỹ sẽ chiếm phần lớn chánh phủ của Hà nội.
Rất tiếc chưa thấy các cơ quan, đoàn thể, hội đoàn và cộng đồng của người Việt hải ngoại tại các nước nhiều sinh viên học sinh VN đến du học, có kế hoạch thanh vận và sinh viên vận. Toà Đại sứ CS Hà nội ở Mỹ đã có rồi đó, đã lập Hội Thanh Niên Sinh Viên VN còn có tên Hội Thanh Niên và Lưu Học sinh để đoàn ngũõ hóa sinh viên du học đang học hay tốt nghiệp rồi mà lén ở lậu lại thành đội quân thứ năm. Hẳn nhiên đội quân thứ năm này của CS Hà nội không phải để giúp cho người Việt tỵ nạn CS đâu, mà để câu móc hay lũng đoạn hàng ngũ sinh viên học sinh con em của người Việt tỵ nạn CS./ ( Vi Anh)
http://www.vietbao.com/?ppid=45&pid=2&nid=161264